Ostatnie dane są naprawdę zatrważające. Podajemy, na samym początku artykułu, jak często u dzieci i nastolatków, do 18 roku życia występuje otyłość? Czy w Polsce zwiększona masa ciała szczególnie u maluchów jest dużym problemem? W końcu epidemia otyłości, która nadeszła razem z często dostępnymi, niezdrowymi produktami na półkach w supermarkecie dotyka coraz więcej osób, a XXI wiek nazywany został nie bez powodu właśnie istną plagą zaburzeń związanych z odżywianiem. Gdzie, szczególnie rodzicie powinni szukać pomocy?
W krajach europejskich nadwaga i otyłość występuje u co czwartego dziecka oraz nastolatka w wieku szkolnym. Według statystyk, w Polsce, jeszcze w 2009 roku zbadano ilość młodzieży ze zdiagnozowaną otyłością oraz nadwagą. Wyniki były naprawdę zaskakujące niestety negatywnie. 16% dzieci w wieku od 6 do 9 miało ponad dekadę temu zwiększoną masę ciała, stając na wadze. Z kolei wskaźnik ten u chłopców był nieco wyższy – bo wynosił 19%, u dziewcząt – 14%. Z tego wynika, że według przeprowadzonych badań kilka lat wcześniej, w Polsce, co dekadę, otyłość i nadwaga się tylko zwiększa, nawet o 2-3%.
Jak i dlaczego dziecko tyje? Ta odpowiedź jest bardzo prosta. Przyczyną każdego problemu z podwyższoną niż normalną liczbą na wadze jest przyjmowanie dodatniego bilansu energetycznego w jedzeniu, wykraczającego ponad normę zalecanych dziennie kalorii, czyli objadanie się powyżej 2 tys. kcal. Drugą przyczyną otyłości jest niezdrowa dieta, bogata w kaloryczne cukry, czy tłuszcze oraz sztuczne chemikalia. A kolejnym powodem, dla którego tyją dzieci jest brak ruchu fizycznego. Mimo, że w szkołach organizowane są zajęcia z wychowania fizycznego, często dzieci regularnie przynoszą nauczycielom karteczki ze zwolnieniem z ćwiczeń.
Otyłość to nie kwestia estetyki, ale przede wszystkim zdrowia. To przewlekłe zaburzenie, spowodowane brakiem równowagi między poborem a wydatkowaniem energii, co objawia się zwiększeniem ilości tkanki tłuszczowej. Nadmierne otłuszczenie organizmu niesie ze sobą zwiększone ryzyko różnych powikłań i staje się palącym problemem zdrowotnym, który długo bagatelizowany może przyczynić się do zachorowania na choroby cywilizacyjne, w tym powstanie nowotworów, cukrzycy czy zawału serca.
Niewątpliwie, postępujący rozwój urbanizacji, przemysłu i postęp techniczny na świecie stwarzają warunki sprzyjające otyłości. Wygodny tryb życia, w tym dostęp do tak wielkiego „śmieciowego jedzenia” nie sprzyjają dobrej kondycji i zachowaniu szczupłej sylwetki.
Czy coś jeszcze może powodować, że dzieci z roku na rok coraz bardziej tyją? Czy otyłość jest genetyczna? Nie ma jednego genu, który odpowiada za otyłość. Jest ona wynikiem złożonego procesu. Każdy z nas ma zestaw genów, który bardziej lub mniej predysponuje daną osobę do otyłości lub jej braku.
Do czego może prowadzić w (niedalekiej) przyszłości nadwaga i otyłość wśród dzieci?
Otyłość może prowadzić do wielu nieprawidłowości już w okresie dziecięcym, jak również może być początkiem chorób, szczególnie sercowo-naczyniowych, które rozwiną się u młodych dorosłych.
Wśród największych problemów związanych z otyłością są:
» zaburzenia gospodarki lipidowej;
» zaburzenia gospodarki węglowodanowej z cukrzycą typu 2, insulinooporność;
» nadciśnienie tętnicze;
» stłuszczenie wątroby;
» zespół policystycznych jajników;
» bezdech senny;
» zaburzenia kostno-stawowe związane z przeciążeniem kości i mięśni;
» zaburzenia emocjonalne;
» większa predyspozycja do chorób nowotworowych w wieku dorosłym.
Gdzie zatem udać się po pomoc, jeśli nie wystarczy opieka lekarzy – specjalistów, w tym dietetyka, psychodietetyka, czy też trenera – instruktora sportu? Odpowiedzią mogą być kilkutygodniowe albo nawet kilkumiesięczne turnusy odchudzające. A ośrodków, które świadczą takie usługi jest w naszym kraju kilka i są rozmieszczone po całym kraju, tak, że możesz wybrać dla swojej pociechy ośrodek, który będzie się znajdował najbliżej twojego miejsca zamieszkania. Turnusy takie mogą być sfinansowane przez NFZ dzięki skierowaniu od lekarza. A które uzdrowiska w Polsce, przyjmują otyłe dzieci? Na których turnusach prowadzone są zajęcia, które mają na celu przywrócić normalną, prawidłową wagę twojemu dziecku? Przede wszystkim nauczyć zdrowych nawyków żywieniowych, które zostaną możliwe, że na całe życie?
Ośrodkami, które świadczą takie usługi, są – Szpital Uzdrowiskowy dla Dzieci „Jagusia” w Kłodzku (dolnośląskie), Szpital uzdrowiskowy nr III i. dr. Markiewicza w Ciechocinku (kujawsko-pomorskie), Śląskie Centrum Rehabiliitacyjno-Uzdrowiskowe im. dr.A. Szebesty w Rabce-Zdroju (małopolskie), Uzdrowiskowy Szpital Dziecięcy „Olszówka” w Rabce-Zdroju (małopolskie), Zakład Przyrodoleczniczy w Rabce-Zdroju (małopolskie).
Jeśli widzisz ten problem u swoich dzieci, nie bagatelizuj go. Przekonanie, że dzieci same „wyrosną” z nadwagi lub otyłości prowadzi do nasilenia choroby. Pamiętaj, że 80% otyłych nastolatków będzie borykało się z tym problemem także w dorosłym życiu, chociaż nie ma na to jednych reguł.
Jak w końcu zapobiec powstania otyłości u swoich dzieci?
Wartościowe nawyki żywieniowe i zdrowy tryb życia są kluczowe, zwłaszcza gdy chodzi o przeciwdziałanie otyłości u dzieci. Rozpocznij profilaktykę już na etapie lekkiej nadwagi, angażując całą rodzinę. Stworzenie spokojnej atmosfery podczas posiłków, jedzenie regularnie oraz promowanie warzyw i owoców to ważne kroki. Wspierajcie się nawzajem, unikajcie nagradzania słodyczami, a zamiast tego znajdźcie wspólne aktywności, które przynoszą radość, jak wspólne wizyty w kinie, muzeum czy aktywności sportowe. Nie zapomnijcie o informowaniu nauczycieli o zaleceniach żywieniowych i regularnych rozmowach z dziećmi na temat ich codziennego jedzenia. Aktywność fizyczna powinna być integralną częścią życia rodziny, dlatego podejmujcie wspólne wysiłki, by być zdrowym i szczęśliwym razem.
Gotowe bezpłatne jadłospisy, porady dla całej rodziny i plany żywieniowe, w tym plan dla osób z nadwagą i otyłością znajdziesz na portalu Diety NFZ Przykładowe treningi dostępne są na kanale YouTube Akademia NFZ – 8 tygodni do zdrowia Materiały edukacyjne przygotowane dla rodziny znajdziesz na stronie Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej Rodzinna akcja Zdrowa rywalizacja.
W przypadku dzieci leczenie otyłości opiera się głównie na wprowadzeniu diety opartej na zasadach zdrowego żywienia. Nie stosuje się skrajnie restrykcyjnych i niedoborowych diet. Głównym celem leczenia jest poprawa stanu zdrowia.
Źródło: https://pacjent.gov.pl/, https://www.imid.med.pl/images/do-pobrania/fimid-poradnik-web.pdf
