W Kazimierzu Dolnym, malowniczym miasteczku w województwie lubelskim, odbył się wyjątkowy Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych, który przyciągnął artystów z całej Polski. Wydarzenie, które miało miejsce od 21 do 23 czerwca, zamieniło miasto w tętniącą życiem stolicę polskiego folkloru. Uczestnicy przyjechali, by zaprezentować kulturowy dorobek swoich regionów i uczcić wielowiekową tradycję muzyki ludowej.
Jubileusz zespołu „Jezioranki”
Zespół „Jezioranki”, który działa już od 60 lat, po raz kolejny wystąpił na scenie w Kazimierzu Dolnym. Członkinie zespołu pierwszy raz wzięły udział w konkursie ponad 20 lat temu i nie wyobrażały sobie, aby muzyka ludowa, której teksty nawiązują do życia na wsi i natury, miała kiedykolwiek zaniknąć. Ich występ był jednym z wielu, które przypomniały publiczności o pięknie i znaczeniu tradycyjnej muzyki ludowej.
Wartość muzyki ludowej
W Kazimierzu Dolnym nie było wątpliwości co do ważności takich spotkań i idei konkursów. Muzyka ludowa jest niematerialnym dziedzictwem, które często ma kilkusetletnią tradycję. W Wielkopolsce, szczególnie w Regionie Kozła na pograniczu województw lubuskiego i wielkopolskiego, popularnym instrumentem ludowym używanym przy wielu okazjach był dęty biały kozioł weselny, wykonany z drewna i koziej skóry.
Przegląd regionalnych kapel
Podczas festiwalu rynek Kazimierza Dolnego wypełniała muzyka z różnych stron Polski. Lubelszczyzna miała silną reprezentację kapel ludowych, a charakter utworów mógł zmieniać się nawet na przestrzeni kilku kilometrów. Największy rozkwit ludowej twórczości muzycznej przypadł na przełom XIX i XX wieku. W Janowcu, po drugiej stronie Wisły, odbywał się festiwal towarzyszący – Dwa Winorośla
Folklor nie tylko w muzyce
Folklor obejmuje nie tylko muzykę, ale także rękodzieło. Na rynku Kazimierza Dolnego odbywały się targi sztuki ludowej. Spotkać tam można było Pana Józefa, który prezentował drewniane ptaki, często wieszane na choince w Małopolsce. 58. Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym trwał do niedzieli.
Barwny korowód i występy
Festiwal rozpoczął się w piątek od barwnego korowodu twórców ludowych, który przeszedł z Domu Kultury pod scenę na rynku. Potem nad miastem rozbrzmiała muzyka ludowa. Przez trzy dni na folkową nutę prezentowali się soliści i zespoły w tradycyjnych strojach. Na scenie zaprezentowali się m.in. Męski Zespół Śpiewaczy z Bukowej z Kapelą Krążałka z woj. lubelskiego oraz z woj. podlaskiego Hajda Banda, zespół Czeremszyna i Rokiczanka.
Gatunki pieśni obrzędowych
Utwory miały różne gatunki pieśni obrzędowych m.in. z okresu Bożego Narodzenia, Nowego Roku i Wielkanocy, sobótkowych, żniwnych, dożynkowych, weselnych. Nie zabrakło też pieśni zalotnych i miłosnych. Zdaniem językoznawcy i folklorysty, w muzykę i teksty ludowe wpisane są wartości religijne, kulturowe i społeczne. – Nie tylko raz, dwa, trzy. Nie tylko dana, dana. Ta kultura ma znacznie większe wartości, które trzeba próbować zrozumieć – stwierdził podczas konferencji otwarcia festiwalu prof. Adamowski.
Uznanie dla artystów i rozdanie nagród
Na zakończenie wydarzenia w niedzielę (23 czerwca) jury przyznało Baszty, czyli główne nagrody festiwalu. W imieniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego głos zabrała Dorota Ząbkowska, która przekazała wyrazy uznania i podziękowania dla wszystkich artystów. – Jesteście państwo wspaniałymi kontynuatorami bogatej tradycji polskiej wsi, która jest ważną częścią naszego dziedzictwa kulturowego – zaznaczyła przedstawicielka resortu.
Marek Krakowski, dyrektor Centrum Spotkania Kultur w Lublinie, które jest organizatorem wydarzenia, zwrócił uwagę, że motywem przewodnim tegorocznej imprezy było Podlaskie. – Okazuje się, że w tej rzeczywistości, która jest zdominowana przez różne mainstreamowe rzeczy, które homogenizują naszą codzienność, mamy do czynienia z niesamowitym festiwalem różnorodności, który sięga korzeni naszego jestestwa państwowego, etnicznego, kulturowego – mówił Krakowski.
Laureaci festiwalu
W tegorocznym konkursie Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych udział wzięło ponad 600 artystów z 12 województw. Na zakończenie wydarzenia rozdano Baszty, których łączna suma wyniosła ponad 100 tys. zł. Wśród kapel zwyciężyła kapela Jana Szymańskiego z Albinowa (woj. łódzkie). Męska grupa śpiewacza Porębskie Chłopy z Porąbki Uszewskiej (woj. małopolskie) otrzymała Basztę w kategorii zespołów śpiewaczych. Najlepszym solistą instrumentalistą uznano Kazimierza Marcinka z Nockowej (woj. podkarpackie). Wśród solistów śpiewaków jury nie przyznało Baszty; pierwsze miejsce zajęło równorzędnie ośmioro artystów.
Festiwal w Kazimierzu Dolnym po raz kolejny udowodnił, że muzyka ludowa jest żywą i dynamiczną częścią polskiego dziedzictwa kulturowego. Dzięki takim wydarzeniom tradycje muzyczne naszych małych ojczyzn mogą być pielęgnowane i przekazywane kolejnym pokoleniom.
